وطن در شعر میرزاده عشقی

«وطن و وطن پرستی» یکی از مهمترین موضوعات سیاسی و اجتماعی در ادبیات دوره ی مشروطه است که در جریان نهضت مشروطه خواهی و آشنایی با مظاهر فرهنگ و مدنیت غرب، برای نخستین بار همراه با رشد ناسیونالیسم ایرانی با کاربردی خاص به فرهنگ ایران راه یافته و در ذهن و شعر برخی از اندیشمندان و شاعران آن روزگار برجستگی زیادی می یابد. مفهوم جدید وطن که در تاریخ ادبیات فارسی کمتر سابقه داشته است با تحول اندیشه ی اجتماعی مردم ایران، به مثابه ی ابزاری برای مبارزات ضد استعماری و استبدادی مورد استفاده قرار می گیرد و در این میان شاعران با سرودن اشعار انقلابی و سیاسی و اجتماعی و بیان اوضاع نابسامان کشور ایران، مردم را به عمران و آبادانیِ وطن تحریک و تهییج می کنند. میرزاده عشقی یکی از نامدارترین شاعران عصر مشروطیت در ایران است که با وجود سن کوتاه سی و یک ساله ی خود به مقوله ی وطن توجه ی ویژه ای داشته و از زوایای مختلف و متنوعی به این مسئله نگریسته است. این رساله با توجه به تحول مفهوم وطن در اندیشه ی شاعران این عهد به دنبال بررسی وطن در شعر میرزاده عشقی است تا نشان دهد که این شاعر انقلابی و سیاسی در اشعار خود چگونه و به چه صورت به این مقوله نگریسته و تا چه حدی در روشنگری افکار مردم نقش داشته است. واژه های کلیدی: وطن، وطن پرستی، ناسیونالیسم، انقلاب مشروطه، شعر مشروطه، عشقی.